ái tân giác la dận tường

Bách khoa toàn thư cởi Wikipedia

Dận Tường 胤祥
Hoàng tử Đại Thanh
Hòa Thạc Di Thân vương
Tại vị	1722 - 1730
Tiền nhiệm	Tước vị trở thành lập
Kế nhiệm	Hoằng Hiểu
Thông tin cẩn chung
Sinh	17 mon 11, 1686
Mất	18 mon 6, 1730 (43 tuổi)
An táng	Di vương vãi mộ (怡王墓)
Phối ngẫu	Triệu Giai thị
Hậu duệ	xem văn bản
Tên giàn giụa đủ Ái Tân Giác La·Dận Tường (愛新覺羅·胤祥) Ái Tân Giác La·Doãn Tường (愛新覺羅·允祥) Thụy hiệu Hòa Thạc Di Hiền Thân vương (和碩怡賢親王)
Thân phụ	Thanh Thánh Tổ
Thân mẫu	Kính Mẫn Hoàng quý phi

Dận Tường (chữ Hán: 胤祥; giờ đồng hồ Mãn: ᡳᠨ
ᠰᡳᠶᠠᠩ, Möllendorff: In Siyang, Abkai: In Siyang; 17 mon 11, năm 1686 - 18 mon 6, năm 1730), Ái Tân Giác La, là vị Hoàng tử loại 13 (tính vô số những Hoàng tử còn sinh sống cho tới tuổi tác trưởng thành) của Thanh Thánh Tổ Khang Hi ngọc hoàng.

Bạn đang xem: ái tân giác la dận tường

Ông được nghe biết là kẻ bạn bè thân thiện thiết nhất của Thế Tông Ung Chính Đế. Với lối sinh sống nghĩa hiệp và chính trực của tớ, ông được trần thế tôn xưng là Hiệp vương (俠王), vì như thế đem công tích chung anh trai giành đoạt ngôi vị và trị vì như thế hoàng triều ngôi nhà Thanh. Sau khi Ung Chính Đế đăng cơ, ông lưu giữ dịch vụ Nghị chủ yếu Đại thần, vì như thế anh trai tuy nhiên nhiệt tình tận tuỵ gia tăng tổ chức chính quyền triều Ung Chính trở thành thịnh trị.

Vì những góp sức ấy, ông được ban phong hiệu Di Thân vương (怡親王), dòng sản phẩm dõi được phát triển thành 1 trong các 12 Thiết mạo tử vương vãi của triều Thanh. Tông tộc của ông cũng là loại dõi Thiết mạo tử vương vãi trước tiên được ân phong thời Trung Hậu kỳ của triều Thanh.

Cuộc đời[sửa | sửa mã nguồn]

Niên thiếu hụt tài giỏi[sửa | sửa mã nguồn]

Hoàng tử Dận Tường sinh vào khung giờ Thìn, ngày một mon 10 (âm lịch) năm Khang Hi loại 25 (1686), u là Kính Mẫn Hoàng quý phi Chương Giai thị. Mẹ của ông không tồn tại vị thế cao, lại thất lạc sớm khi ông mới mẻ chỉ 14 tuổi tác, bởi vậy ông được nuôi chăm sóc tự Hiếu Cung Nhân Hoàng hậu - u của Hoàng tứ tử Dận Chân. Vì vậy, Dận Tường tiếp tục mang trong mình 1 quan hệ thân mật với Dận Chân ngay lập tức kể từ nhỏ. Ông còn tồn tại nhị người em gái ruột là Hòa Thạc Ôn Khác Công chúa và Hòa Thạc Đôn Khác Công chúa.

Từ năm Khang Hi loại 37 (1698), mon 7, Dận Tường hộ giá chỉ Khang Hi Đế cho tới bái yết lăng mộ Thịnh Kinh, cho tới Khang Hi loại 47 (1708), bất kì lúc nào Khang Hi Đế xa vời giá chỉ đều sở hữu Dận Tường theo đuổi, đã cho chúng ta biết ngọc hoàng so với đứa đàn ông này kha khá tín nhiệm^[1]. Khoảng năm loại 41 (1702), Khang Hi Đế Nam tuần, đem Hoàng hoàng thái tử Dận Nhưng, Hoàng tứ tử Dận Chân nằm trong Hoàng thập tam tử tùy giá chỉ. Ngày nọ, Khang Hi đế ở hành cung tập trung đại thần với mọi Hoàng tử nghiên luyện thư pháp, lúc đó thư pháp của Dận Chân nằm trong Dận Tường đặc biệt được triều thần giã dương^[2].

Bên cạnh thư pháp, Dận Tường được ghi lại tinh anh thông võ nghệ, ông "Tinh thông cưỡi ngựa phun cung, vạc vớ mệnh trung". Có một thứ tự chuồn tuần săn bắn thú, một con cái mãnh hổ vô rừng xông rời khỏi, Dận Tường thần sắc bất động đậy, cố vô tay lưỡi dao sắc bén lao về phần bên trước, trần thế bội phục tự sự kiêu dũng khác người của ông. Lão sư của Hoàng chén tử Dận Tự là Hà Trác (何焯) từng khen ngợi "Hoàng thập tam tử năng lượng điện hạ chi phí đồ gia dụng vô lượng".

Bị thất sủng[sửa | sửa mã nguồn]

Năm Khang Hi loại 47 (1708), sự khiếu nại Phế Thái tử xẩy ra, Dận Tường bị liên lụy. Cho đến giờ, những sử gia vẫn ko đoán được vẹn toàn nhân vì như thế sau kể từ khoảng chừng này trở chuồn thì Dận Tường đã biết thành thất sủng, kéo dãn dài cho tới năm tiếp theo. Năm Khang Hi loại 48 (1709), thứ tự này khi lựa chọn những Hoàng tử bồi giá chỉ chuồn tuần, Khang Hi Đế chính thức sử dụng "Luân ban chế" (轮班制), từng người đều nên thay cho phiên thực hiện chúng ta với ngọc hoàng chuồn tuần tra, mục tiêu đó là Khang Hi Đế mong muốn những Hoàng tử thôi kết bè phái, tuy nhiên riêng biệt Dận Tường ko lúc nào được gọi theo đuổi luân ban tùy hầu, việc này kéo dãn dài đến tới tận năm Khang Hi loại 50 (1711), Dận Tường như cũ chỉ thực hiện Hoàng tử bồi giá chỉ, không hề được ngọc hoàng yêu thương quí.

Từ năm Khang Hi loại 50 (1711), hành trạng của Dận Tường được ghi lại đặc biệt không nhiều. Trong những tư liệu rất ít ấy, rất có thể thấy ông đã biết thành bệnh^[3], Khang Hi Đế khi phản hồi tấu chương của Dận Chỉ cũng có thể có từng chất vấn qua:"Dận Tường hiện tượng thế nào?"^[4]. Hoàng tứ tử Dận Chân cũng từng vì như thế Dận Tường tuy nhiên sai Ngạc Nhĩ Thái mò mẫm kiếm lương y trị liệu mang đến ông. Tình trạng của ông trực tiếp cho tới năm Ung Chính vẫn bất ổn, chủ yếu Ung Chính Đế từng thưa với Niên Canh Nghiêu:"Vương (chỉ Dận Tường) hễ cho tới mùa là cảm nhận thấy gầy đét yếu"^[5]. Do cơ rất có thể thấy tầm quan trọng chủ yếu trị của Dận Tường vô thời hạn này khá nhòa nhạt nhẽo.

Trọng thần thời Ung Chính[sửa | sửa mã nguồn]

Năm Khang Hi loại 61 (1722), Hoàng tứ tử Dận Chân đăng quang, tức Ung Chính Đế. Tháng 11 nằm trong năm, ân phong thực hiện Hòa Thạc Di Thân vương (和硕怡親王), ban sơ được mệnh quản lý và vận hành cỗ Hộ^[6]. Cũng tựa như các người bạn bè không giống, ông bị thay tên trở thành [Doãn Tường; 允祥] nhằm rời phạm vô húy với ngọc hoàng. Sau này, Doãn Tường nhập cuộc một trong những phần rộng lớn vô việc làm gia tăng quyền lực tối cao mang đến Ung Chính Đế mặc dù cho sức mạnh càng ngày càng sút giảm. Ông được liệt vào trong 1 trong số Thiết mạo tử vương vãi bên dưới thời ngôi nhà Thanh, vô cơ mang trong mình 1 người bạn bè không giống của ông là Trang Khác Thân vương vãi Doãn Lộc.

Sang năm Ung Chính vẹn toàn niên (1723), mon giêng, Dận Tường nhập cuộc xử lý Tông Nhân phủ. Tháng 4, tổng lý sự vụ chủ nghĩa cỗ Hộ, quý phái năm loại 3 (1724), Doãn Tường đầu tiên đảm nhận Nghị chủ yếu đại thần, xử lý những chủ yếu vụ cần thiết, lại cho 1 tước đoạt ["Quận vương"; 郡王] mang đến con cái con cháu thừa kế. Năm loại 5 (1725), Doãn Tường được cử cho tới tỉnh Trực Lệ nhằm tuần sát việc chống kháng lũ và giao thông vận tải đàng thủy. Khi về bên Bắc Kinh tiếp sau đó, ông thông thường xuyên ụp bệnh dịch, Ung Chính Đế ban ân thưởng mang đến tấm đại dương ghi 8 chữ Trung Kính Thành Trực Cần Thận Liêm Minh (忠敬誠直勤慎廉明).

Năm Ung Chính loại 8 (1730), ngày 4 mon 5 (tức ngày 18 mon 6 dương lịch), Di Thân vương vãi Doãn Tường từ trần, cộng đồng niên 45 tuổi tác. Do công tích đồ sộ rộng lớn, ông được phối thờ bên trên Thái Miếu và được truy phong thụy hiệu là Hiền (賢), tấm đại dương 8 chữ trước khi được bịa đặt trước thụy hiệu. Ung Chính Đế ngợi ca em trai Di Thân vương vãi, rước chữ "Doãn" vô thương hiệu kị húy của ông sửa lại trở thành "Dận" như cũ, và rời khỏi mệnh lệnh nhằm tang, ko bàn việc quốc sự vô tía ngày. Đây rất có thể thấy đặc ân đồ sộ rộng lớn tuy nhiên Ung Chính Đế dành riêng cho ông.

Khi thụ phong tước đoạt hiệu, Di vương vãi phủ một chi (kể cả Ninh Quận vương) đều nằm trong cánh Tả của Chính Lam kỳ. Sau cơ, Ung Chính Đế gia ân một chi Di vương vãi phủ tổ chức võng thế, tức con cái con cháu quá tước đoạt tuy nhiên không biến thành giáng cung cấp (xem Thiết mạo tử vương), phát triển thành vị Vương trước tiên được gia ân sau khoản thời gian Đại Thanh nhập quan lại. Mộ của ông gọi là Di vương vãi mộ (怡王墓), ở Tây Nam của Bắc Kinh ước đạt 89 km, kể từ thị trấn Lai Thủy lấy 12.5 km phía Bắc, cũng gọi Thập tam gia mồ (十三爷坟). Mộ phần ở vùng núi, đem 3 mặt mũi núi xung quanh, dựa núi ngay gần sông, cây rừng um tùm, trở lại Tây thiên về Đông, lắc địa diện tích S ước 40 vạn mét vuông, toàn cỗ phong cách xây dựng đem 30 tòa. Kiến trúc sử dụng toàn cỗ gạch men đỏ lòe lục ngói, quy tế bào đồ sộ rộng lớn.

Gia quyến[sửa | sửa mã nguồn]

Thê thiếp[sửa | sửa mã nguồn]

• Đích phúc tấn: Triệu Giai thị (兆佳氏), phụ nữ của Thượng thư Mã Nhĩ Hán (馬爾漢).
• Trắc Phúc tấn:

1. Phú Sát thị (富察氏), phụ nữ của Tá lĩnh Tăng Cách (僧格).
2. Ngô Tô thị (烏蘇氏), phụ nữ của Đầu gắn thêm hộ vệ Kim chỉ (金保).
3. Qua Nhĩ Giai thị (瓜爾佳氏), phụ nữ của Lang trung A Cáp Chiêm (阿哈占).

• Thứ thiếp:

1. Thạch Giai thị (石佳氏), phụ nữ của Lĩnh thôi Trang Cách (庄格).
2. Nạp Lạt thị (納喇氏), phụ nữ của Khinh xa vời đô úy Ngô Nhĩ Đôn (吳爾敦).

Hậu duệ[sửa | sửa mã nguồn]

• Con trai:

1. Hoằng Xương [弘昌; 1706 - 1771], con cái của Qua Nhĩ Giai thị. Tấn phong hiệu Bối tử (1723), sau thăng Bối lặc (1735); tuy nhiên bị tước đoạt quăng quật tiếp sau đó (1739).
2. Nhị tử [第二子; 1708 - 1709], bị tiêu diệt non, con cái của Thạch Giai thị.
3. Hoằng Thôn [弘暾; 1710 - 1728], con cái của Triệu Giai thị. Chưa phong tước đoạt tiếp tục thất lạc, sau khoản thời gian từ trần truy phong Bối lặc, đàn ông loại 4 của Hoằng Hiểu thực hiện quá tự động.
4. Hoằng Giao [弘晈; 1713 - 1764], con cái của Triệu Giai thị. Do Ung Chính Đế đặc ban một tước đoạt Quận vương vãi, nên Hoằng Giao là Đích trưởng tử thụ tước đoạt, thăng Ninh Quận vương (寧郡王) (1730), từ trần truy phong Ninh Lương Quận vương (寧良郡王). Có nhị đàn ông.
5. Hoằng Quang [弘㫛; 1716 - 1722], bị tiêu diệt yểu tử, con cái của Triệu Giai thị.
6. Hoằng Khâm [弘昑; 1716 - 1729], con cái của Ngô Tô thị, thăng Bối lặc (1729) rồi thất lạc.
7. Hoằng Hiểu [弘晓; 1722 - 1778], con cái của Triệu Giai thị. Sau khi Dận Tường từ trần được quá tước đoạt Di Thân vương vãi (1730), từ trần truy phong Di Hy Thân vương (怡僖親王), đem năm đàn ông. Hậu duệ là Tái Viên, bị buộc tự động sát thời Đồng Trị, bởi vậy quá tước đoạt Thân vương vãi chuyển sang mang đến con cái con cháu Hoằng Giao.
8. Thụ Ân [綬恩; 1725 - 1727], bị tiêu diệt non, con cái của Triệu Giai thị.
9. A Mục San Lang [阿穆瑚琅; 1726 - 1727], bị tiêu diệt non, con cái của Nạp Lạt thị.

• Con gái:

1. Trưởng phái nữ, Quận chúa [郡主; 1703 - 1776], con cái của Qua Nhĩ Giai thị. Năm Khang Hi loại 61 (1722), trở thành thân thiện với Tát Khắc Tín (薩克信) của tộc Tân Tuế Nhuế (津濟芮).
2. Thứ phái nữ, Quận chúa [郡主; 1707 - 1726], con cái của Triệu Giai thị. Năm Ung Chính vẹn toàn niên (1723), trở thành thân thiện với Phú Tăng Ngạch (富僧額), nằm trong chúng ta Y Nhĩ Căn Giác La.
3. Tam phái nữ [第三女; 1710 - 1711], bị tiêu diệt non, con cái của Phú Sát thị.
4. Hòa Thạc Hòa Huệ công chúa [和硕和惠公主; 1714 - 1731], con cái của Triệu Giai thị, được Ung Chính Đế nhận thực hiện nghĩa phái nữ. Năm Ung Chính loại 7 (1729), trở thành thân thiện với Đa Nhĩ Tế Tắc Ba Đằng (多爾濟塞布騰) nằm trong Bác Nhĩ Tế Cẩm thị của Mông Cổ. Có một đàn ông là Tang Trai Đa Nhĩ Tế (桑齋多爾濟).

Văn hoá đại chúng[sửa | sửa mã nguồn]

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

• Quý tộc ngôi nhà Thanh
• Kính Mẫn Hoàng quý phi
• Thanh Thế Tông
• Hoàng tử
• Dận Nhưng

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

• Thanh thực lục - Thánh Tổ thực lục và Thế Tông thực lục
• Thanh sử cảo, quyển 220, liệt truyện Thất